مشکلات مناطق محروم و دورافتاده از پایتخت به یک یا چند مورد ختم نمیشود. میناب دومین شهرستان بزرگ استان بعد از بندرعباس با داشتن ظرفیتهای بالقوه، از کاستیهای زیاد و نبود زیرساختهای رفاهی رنج میبرد.
بنابراین برای سامان یافتن چند کار بزرگِ توسعه محور، گره کار باید در جای دیگری گشوده شود. سامان دادن وضعیت سوختبران، استفاده از ظرفیت بندرتیاب برای اسکله مسافرتی، مجاز دانستن ته لنجی برای دریانوردان، حل برداشت بیرویه شن و از همه حیاتیتر برطرف نمودن بحران آب را باید جدیترین خواستهی مردم از رئیسجمهور دانست.
سفر رئیسجمهور به بندرعباس بار دیگر موضوع «آب میناب» و از بین رفتن «زمینهای کشاورزی» به علت «انتقال آب به شهر بندرعباس» را بر سر زبانها انداخت و به عنوان یک مطالبهی ملی و مردمی مطرح نموده است. معضلی که سرآغاز آن به بیش از دو دهه پیش برمیگردد.
آب شرب بندرعباس که میبایست با تأسیس و بهرهبرداری از آبشیرینکن تأمین میشد، به دلایل مختلف از جمله آسودگی و کم هزینه بودن آن با حفر چاههای عمیق در دشت میناب تأمین شد. همین انتقالِ آب، رفتهرفته باعث از بین رفتن دشت میناب و ایجاد فروچالههای عظیم شد.
به طوری که اکنون طبق برآورد کارشناسان بالغ بر ۷۰ درصد زمینهای کشاورزی-باغی در دشت مرکزی میناب دچار فروچاله شده است. فروچاله یعنی مرگ زمین، زیرا بافت زمین از بین میرود و دیگر به درد هیچ نوع کاربری نمیخورد!
در طول دو دهه گذشته بسیاری از کارشناسان مطرح بینالمللی از جمله اسماعیل کهرم، محمد درویش و… نسبت به این حجم از انتقال آب و حفر چاههای عمیقِ غیرمجاز هشدارهای لازم را داده بودند اما عملاً هیچ اقدام اساسی صورت نگرفت.
سال ۱۳۹۵ معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیستِ وقت، طی سفری به میناب از نزدیک دشت را بازدید کرد. ایشان «برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی میناب را دارای پیامد ناگوار خواند» و به «برنامهریزی دقیق برای مدیریت آن» تأکید نمود. اما این معضل همچنان لاینحل ماند.
علیرغم مطرح شدن آن در شورای عالی آب و فریادهای نمایندگان ادوار مجلس میناب در پشت تریبونهای بهارستان، این مسئلهی حیاتی همچنان مسکوت مانده است.
آب هر شهری در وهلهی اول باید نیازهای مردم و ساکنان همان شهر را تأمین نماید و سپس مازاد آن به جای دیگری منتقل شود. آب بعضی روستاهای میناب از جمله کردر، گبرانی، دلالان هنوز تأمین نشده و گاه با تانکر ارسال میگردد. مرکز شهر میناب به واسطهی کمآبی به جیرهبندی روی آورده و نیمهشب آب بسیاری از محلات قطع میشود. در چنین وضعیتی انتقال آب میناب به بندرعباس کما فیالسابق ادامه دارد.
این بحران باید پیش از تنش آبی که نمونهی آن را میان اهالی مردم یزد و اصفهان شاهد بودیم بصورت ریشهای برطرف شود. بنظرم پیش از آنکه مشکلات موجود به نقطهای بحرانی برسد و باعث بروز تنشهای اجتماعی شود، نیاز است که این معضل به طور جدی و فوری توسط رئیسجمهور مورد توجه قرار گیرد تا از بروز خسارت جلوگیری شود.
مهدی میرابی
نویسنده و روزنامهنگار