اجرای طرح «کدینگ کارت‌های سوخت» در استان‌های جنوبی کشور به یکی از موضوعات بحث‌برانگیز این روزها در میان مردم و مسئولان تبدیل شده است.
این طرح که با هدف مدیریت مصرف، جلوگیری از قاچاق سوخت و نظارت دقیق‌تر بر توزیع فرآورده‌های نفتی اجرا می‌شود، عملاً موجب محدودیت در استفاده از کارت‌های سوخت غیربومی در برخی استان‌ها شده است.
هرچند این اقدام در ظاهر جنبه نظارتی دارد، اما برای شهروندان به‌ویژه مسافران، مشکلات متعددی ایجاد کرده است.
طرح کدینگ به این معناست که کارت‌های سوخت صادرشده در یک استان، تنها در جایگاه‌های مشخص همان استان امکان سوخت‌گیری دارند.
این روش از چند سال پیش به‌صورت محدود در استان‌های مرزی همچون سیستان و بلوچستان و برخی مناطق شرقی کشور آغاز شد؛ مناطقی که پدیده قاچاق سوخت در آن‌ها گسترده‌تر گزارش شده است.
اکنون این طرح به استان کرمان نیز تسری یافته و حتی در استان هرمزگان نیز بخشی از آن (در شهرستان جاسک) در حال اجراست.
موضع رسمی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی
احمد سالاری‌فرد، مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه هرمزگان، در توضیح ابعاد این موضوع گفت: مشکل پیش‌آمده برای شهروند هرمزگانی در استان کرمان ناشی از اجرای طرح کدینگ جایگاه‌های سوخت در استان کرمان است. بر اساس تصمیم مسئولان این استان، تنها کارت‌های سوختی که در محدوده همان استان ثبت شده‌اند امکان سوخت‌گیری در جایگاه‌های کدینگ‌شده را دارند.
وی گفت: این محدودیت صرفاً مختص استان هرمزگان نیست و شامل سایر استان‌های کشور نیز می‌شود. بنابراین خودروهایی با کارت سوخت خارج از استان کرمان در جایگاه‌های عمومی آن استان امکان سوخت‌گیری ندارند.
سالاری‌فرد خاطرنشان کرد که برای رفع مشکلات احتمالی مسافران، لیست جایگاه‌هایی که سوخت‌گیری برای خودروهای غیربومی را امکان‌پذیر می‌کنند، در سایت رسمی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی استان کرمان منتشر شده است.
وی همچنین تأکید کرد: در هرمزگان تنها شهرستان جاسک مشمول طرح کدینگ است و سایر شهرستان‌ها همچنان به‌صورت عادی فعالیت می‌کنند.
اعتراض شورای شهر بندرعباس
در مقابل، مصیب نظری، عضو شورای شهر بندرعباس، دیدگاهی انتقادی نسبت به این طرح مطرح کرده است.
وی می‌گوید: هرمزگانی‌ها از استان که خارج می‌شوند، در هیچ نقطه دیگری نمی‌توانند از کارت سوخت خود استفاده کنند. کارت‌های هرمزگان کدینگ شده و در مناطق دیگر جواب نمی‌دهد؛ این ننگی بر پیشانی ما است و نباید این اتفاق بیفتد.
وی در ادامه اظهار داشت: طبقه‌بندی خدمات برای هرمزگانی‌ها پذیرفتنی نیست. اگر بحث قاچاق سوخت است، کسی از هرمزگان بنزین به شهرهای دیگر نمی‌برد؛ برعکس آن رخ می‌دهد و کارت‌های شهرهای دیگر باید در هرمزگان کدینگ شوند. به جد خواهانیم مسئولان این مشکل را حل کنند.
کارزار مردمی برای رفع محدودیت‌ها
در همین حال، شهروندان هرمزگانی برای رفع این مشکل، دست به راه‌اندازی کارزار اینترنتی زده‌اند و از مسئولان ملی و استانی خواسته‌اند هرچه سریع‌تر نسبت به اصلاح سیاست کدینگ کارت‌های سوخت اقدام کنند. به باور آنان، این محدودیت‌ها نه‌تنها کمکی به کنترل قاچاق نمی‌کند، بلکه زندگی روزمره مردم عادی را تحت تأثیر قرار داده است.
طرح کدینگ کارت‌های سوخت اگرچه با هدف کنترل قاچاق سوخت و مدیریت منابع طراحی شده، اما اجرای آن بدون هماهنگی ملی، اطلاع‌رسانی شفاف و در نظر گرفتن نیازهای واقعی مردم موجب بروز مشکلات گسترده شده است.
از یک سو، مسئولان شرکت پخش فرآورده‌های نفتی تأکید دارند که این محدودیت‌ها یک سیاست فراگیر و سراسری است و تنها به استان هرمزگان مربوط نمی‌شود؛ از سوی دیگر، نمایندگان مردم در شورای شهر بر فشار مضاعف بر هرمزگانی‌ها و تبعیض بین استان‌ها معترض‌اند.
ادامه اجرای این طرح بدون اصلاح و بازنگری، می‌تواند منجر به گسترش نارضایتی‌ها در سطح اجتماعی شود. انتظار می‌رود وزارت نفت و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، با بازنگری در جزئیات این طرح و ایجاد امکان سوخت‌گیری یکپارچه در سطح کشور، مشکلات موجود را برطرف سازند
