ماهی را یا با تور شکار میکنند یا با قلاب و نیزه. اما در جزیره قشم بعضی از ماهیگیرها با استفاده از روش عجیبی ماهیها را شکار میکنند. شاید باورتان نشود؛ آنها برای ماهیگیری از ماهیتابه استفاده میکنند.
این روش عجیب قلقها و فوت و فنهای خاص خودش را دارد که هرکسی از عهده آن برنمیآید؛ به خاطر همین خیلی وقتها گردشگرهایی که با فرض سادگی این روش، دست به ماهیگیری با ماهیتابه میزنند، دست خالی از آب برمیگردند! برای اینکه با نحوه ماهیگیری ماهیتابهای بیشتر آشنا شویم سراغ یکی از ماهیگیرهای حرفهای که به این روش ماهیگیری میکند رفتیم.
اگر به جزیره قشم بروید، در قسمتی از ساحل، حوضچههایی میبینید که از دریا جدا شدهاند. این حوضچهها محل پارک قایقها و لنجهاست اما محلیها از این حوضچهها استفاده دیگری هم میکنند؛ ماهیگیری با ماهیتابه.
برای ماهیگیری با این روش عجیب به مواد اولیه سادهای نیاز دارید؛ ماهیتابه نسبتا پهن۱ عدد، ۱ متر کش، ۳ متر طناب، ۱ شناور، مقداری مشمع و البته آرد! عبدل بشارتی یکی از ماهیگیرهای حرفهای است که فوت و فن شکار با ماهیتابه را خوب بلداست و قلق این کار از اجدادش سینه به سینه به او رسیده. بشارتی درباره شکار ماهی با ماهیتابه میگوید: «حوضچههایی که ما از آنها ماهی میگیریم، به اندازه یک زمین فوتبال است.
ماهیها در اثر جزر آب به این حوضچهها میآیند و از جلبکهایی که در کف آن است تغذیه میکنند. البته برای جداسازی این حوضچهها از بقیه دریا – بعد از اینکه مساحت آن مشخص شد – دورتادورش را سنگچین میکنند و عمق این حوضچه از لب ساحل تا کنار همان دیواره سنگ چین شده متفاوت است.»
ماهیگیری با ماهیتابه روش جذاب و کم هزینه ای است، برای همین بیشتر جوانان قشم از این روش برای ماهیگیری استفاده می کنند
مهمترین ابزار در ماهیگیری با ماهیتابه داشتن یک ماهیتابه فلزی نسبتا پهن است؛ «روی این ماهیتابه را با مشمع میپوشانند و بعد وسط مشمع یک سوراخ به اندازه کف دست ایجاد میکنند. توی ماهیتابه را آرد میمالند و اگر نباشد نان داخل آن میگذارند. بعد آن را به طناب میبندند و چند نفر همزمان با هم آنها را میفرستند کف حوضچه.
البته یک شناور هم به آن وصل میکنند تا محل ماهیتابه را نشان دهد. اگر هم شناور نداشتند از یک لنگه دمپایی لاستیکی استفاده میکنند. به این ترتیب ماهیتابه را زیر آب میفرستند و بعد از ده دقیقه آن را بالا میکشند تا ماهیهای صیدشده را بگیرند.» بعد از اینکه ماهیتابهها را از حوضچه بیرون میآورند، ماهیها را درون یک حوضچه خیلی کوچک ماسهای که کمی آب در آن وجود دارد میریزند تا ماهیها تازه بمانند.
البته ماهیگیرها خیلی برای فروش ماهیها معطل نمیشوند چرا که مشتریهای دست به نقد لب ساحل ایستادهاند، آنها میدانند ماهیهایی که به روش ماهیتابهای صید میشوند تازه هستند برای همین مشتری این ماهیها زیادند؛ «بهترین فصل برای این نوع شکار تابستان است برای همین صیادان از ساعت دو بعدازظهر ماهیتابههایشان را میکارند تا ساعت شش – هفت بعدازظهر.
بعد از صید ماهیها صیادان آنها را یا در بازار یا همانجا کنار ساحل به مشتری می فروشند
ماهیگیرهای خوش شانس ممکن است در دو ساعت ۳۰ کیلو ماهی هم شکار کنند.» شکار ماهی با ماهیتابه سابقه خیلی زیادی در قشم دارد. قدیمیترها به جای آرد از کرم هم به عنوان طعمه در کف ماهیتابه استفاده میکنند.
این روش از قدیم وقتی پدر بزرگ و بزرگان ما بودند بوده و حست